W styczniu i na początku lutego wyjątkowymi wydarzeniami zainaugurowano Europejskie Stolice Kultury 2024: austriackie Bad Ischl, estońskie Tartu oraz norweskie Bodø. Przeczytajcie, czym wyróżniają się tegoroczne stolice kultury i co proponują widzom i gościom przez cały rok.
Bad Ischl, Austria
Culture is the new salt (Kultura to nowa sól)
Styczniowa ceremonia otwarcia w Bad Ischl – mieście uzdrowiskowym położonym w środkowej Austrii, w okolicy słynącej z wydobycia soli – rozpoczęła się pochodem 23 ludzi światła, symbolizujących 23 miejscowości regionu Salzkammergut, który świętuje w tym roku tytuł ESK. Ludziom światła towarzyszyło 23 muzyków dętych, którzy wykonywali dzieło skomponowane i zaaranżowane przez legendę Mnozila Brassa, Leonharda Paula (Austria). Po przemówieniach otwierających rok tytułu, miasto otrzymało nagrodę im. Meliny Mercouri w wysokości 1,5 miliona euro. Wśród wydarzeń otwarcia nie zabrakło elementów charakterystycznych dla Austrii i regionu Salzkammergut oraz podkreślających, że Europejska Stolica Kultury to projekt tworzony przede wszystkim dzięki zaangażowaniu lokalnych społeczności. Artysta o międzynarodowej sławie, Christoph Sietzen (Austria), zaczął od występu solo na perkusji, po którym nastąpiło jodłowanie w wykonaniu Huberta von Goiserna z udziałem 1000 śpiewaków pod dyrekcją chóru Susanny Fabian (Austria). Szkoła mody Ebensee zrobiła wrażenie swoją kolekcją strojów z papieru. Ikona o międzynarodowej sławie związana ze społecznością LGBTIQ+, Tom Neuwirth alias Conchita Wurst, powróciła do Salzkammergut z poruszającym występem. Zwieńczeniem ceremonii otwarcia był spektakl ciał tańczących w chmurach proszku „Powder Dance” przygotowany przez choreografkę Doris Uhlich jako symbol celebrowania fizycznej różnorodności i indywidualnego piękna.
Więcej o wydarzeniach w roku tytułu przeczytasz na stronie: https://www.salzkammergut-2024.at/en/home/
Tartu, Estonia
Arts of survival (Sztuka przetrwania)
26 stycznia drugie co do wielkości miasto w Estonii, Tartu i południowa Estonia, uroczyście inaugurowały rok tytułu Europejskiej Stolicy Kultury. Wielkim otwarciem pod hasłem „All Is One!” rozpoczął się rok pełen 1000 wydarzeń. Tysięczna publiczność zgromadziła się w sercu uniwersyteckiego miasta nad brzegiem rzeki Emajõgi. Spektakl, w którym bierze udział ponad 100 aktorów, tancerzy i muzyków, otworzyli Prezydent Estonii Alar Karis, przedstawicielka Komisji Europejskiej Kadri Simson i burmistrz Tartu Urmas Klaas.
Prezydent Alar Karis w swoim przemówieniu inauguracyjnym podkreślił, że Tartu przez wieki było centrum estońskiej kultury i ducha. „Mam nadzieję, że duch tych, na których ramionach stoimy, z mocą będzie nieść cały rok tytułu Europejskiej Stolicy
Kultury zarówno tutaj, w moim rodzinnym mieście, jak i w całej pozostałej części Estonii”.
Burmistrz Tartu nawiązał do Prezydenta Lennarta Meriego i jego koncepcji afirmatywnej Europy. „Prezydent Meri powiedział, że warunkiem wstępnym funkcjonalnej Unii Europejskiej jest wyrażenie zgody. Tak dla różnic, co z kolei jest tak dla siły. Wierzę i mam nadzieję, że rok Tartu i południowej Estonii jako Europejskiej Stolicy Kultury będzie rokiem powiedzenia „tak” w całej Europie. Burmistrz podkreślił temat przewodni Tartu 2024, czyli Sztuka Przetrwania, który mówi o wolności i sile w różnorodności.
Spektakl otwarcia „All Is One!” skupiał się na znaczeniu przebywania z bliskimi i budowania więzi. Ponadto pokazał przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Tartu poprzez taniec, piosenkę i sztuki wizualne. Estońscy artyści, Trad.Attack!, Sander Mölder, Lonitseera, oraz wielu innych aktorów i tancerzy weszli na scenę wraz z dziećmi i osobami starszymi. W sumie na scenie wystąpiło ponad sto osób.
Uroczysty dzień otwarcia rozpoczął się dyskoteką dla dzieci dla grup przedszkolnych. Impreza rozgrzewkowa na placu ratuszowym w Tartu wprowadziła przedceremonialny nastrój przy muzyce elektronicznej. Po uroczystym otwarciu uroczysta procesja uliczna poprowadziła tłumy do Estońskiego Muzeum Narodowego na imprezę na świeżym powietrzu.
Europejska Stolica Kultury Tartu 2024 to główne wydarzenie w Estonii w tym roku. Całoroczny program w Tartu i południowej Estonii prezentuje ponad 1000 wydarzeń inspirowanych koncepcją artystyczną Arts of Survival czyli wiedzą, umiejętnościami i wartościami, które pomogą nam prowadzić dobre życie w przyszłości.
Więcej na stronie: https://tartu2024.ee/en
Bodø, Norwegia
Arcticulation (Arktykulacja)
Ceremonia otwarcia w północnej Norwegii (3 lutego) przygotowana została we współpracy z Nordland Theatre. Spektakularne wydarzenie skupiło się wokół portu w Bodø, ze specjalnie zbudowaną pływającą sceną. Scenografia nawiązywała do wyspiarskiego charakteru norweskiego wybrzeża, a wykonana została w znacznej części z naturalnych materiałów. Prawie całość konstrukcji pozwala na ponowne wykorzystanie jej elementów. Organizatorzy okazali się bardzo dobrze przygotowani zarówno pod kątem zapewnienia bezpieczeństwa, jak i odporności na nieprzewidziane zjawiska pogodowe. Mimo iż dzień wcześniej orkan Ingunn spustoszył wybrzeże i zniszczył wiele elementów scenografii, wydarzenie odbyło się bez uszczerbku.
Podczas wydarzeń otwarcia mocno wybrzmiał poruszający i trudny temat prześladowań rdzennej ludności Samów. Tłumnie zgromadzona publiczność podążała za mobilną, także scenograficznie, opowieścią. Rangę wydarzenia podkreśliła obecność Królowej Norwegii, Sonji.
Po ceremonii głównej w wielu miejscach w centrum miasta, również nieoczywistych, odbywały się koncerty: m.in. w galerii handlowej występowała wokalistka ukraińska, a w butiku z odzieżą miał miejsce występ operowy. Całe miasto świętowało do późnej nocy.
Fakty o Bodø2024
→ Bodø jest pierwszą Europejską Stolicą Kultury na północ od koła podbiegunowego.
→ Bodø2024 to największy projekt kulturalny w historii północnej Norwegii.
→ Tylko dwa inne norweskie miasta, Bergen (2000) i Stavanger (2008), posiadały już status Europejskiej Stolicy Kultury.
→ Program Bodø2024 (zwany ARCTICulation) ma na celu opowiadanie nowych historii z Arktyki. Jego struktura odzwierciedla pięć pór roku i puls Arktyki.
→ Na rok tytułowy zaplanowano około 1000 wydarzeń.
→ Trzy tematy wybrane do programu Bodø2024 odzwierciedlają Bodø oraz tożsamość Nordlandu: Sztuka natury, Ryby i statki oraz Przemianę.
Więcej na stronie: https://www.bodo2024.no/
Zjednoczona w różnorodności.